Nie istnieje coś takiego jak całkowicie bezpieczna inwestycja. Każda z nich realizowana za pomocą własnego kapitału albo kapitału powierzonego z zamiarem osiągnięcia zysku w określonym czasie, zawsze wiąże się z większym lub mniejszym poziomem ryzyka. Tego rodzaju ryzyko nazywa się ryzykiem inwestycyjnym i próbuje mierzyć się go choćby historyczną zmiennością stóp zwrotu pokazującą tendencję zmian.
Czym jest ryzyko inwestycyjne?
Najprostsza definicja ryzyka inwestycyjnego określa je jako brak gwarancji czy brak pewności co do pozyskania oczekiwanej rentowności inwestycji. Jest to zatem ryzyko zawierające w sobie możliwość uzyskania stopy zwrotu niższej niż się oczekiwało, w najlepszym razie, w najgorszym natomiast poniesienie ewidentnej straty. Na wysokość ryzyka inwestycyjnego mają wpływ czynniki odpowiadające za spadek wartości papierów budujących portfel funduszu inwestycyjnego, zatem czynniki niezależne od działań inwestora. Dlatego każda inwestycja, bez względu na zainwestowane nakłady, jest obciążona ryzykiem. To dlatego tak istotna jest wiedza i świadomość tego ryzyka jeszcze przed rozpoczęciem inwestowania. Z drugiej strony im większe ryzyko inwestycyjne tym większa szansa na uzyskanie wysokiej stopy zwrotu.
Ryzyko inwestycyjne i jego rodzaje
Wyróżnia się następujące rodzaje ryzyka inwestycyjnego:
- ryzyko systematyczne: obejmuje wszystkie inwestycje i jest skutkiem ekonomicznych uwarunkowań tej części rynku, w którą inwestujemy
- ryzyko niesystematyczne: łatwo je zminimalizować za pomocą dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, najlepszej z rad, jakiej udzielają specjaliści tematu
- ryzyko walutowe: zależy proporcjonalnie od kursu danej waluty, w którą się inwestuje
- ryzyko inflacji: obejmuje każdą inwestycję charakteryzującą się stałym oprocentowaniem
- ryzyko polityczne: obejmuje zmiany w obszarze podatków i decyzji politycznych
Większe i mniejsze ryzyko inwestycyjne
Bywają jednak takie inwestycje, w których ryzyko utraty zainwestowanych środków jest minimalne, należy do nich choćby lokata bankowa. I chociaż traktuje się ją przede wszystkim jako formę oszczędzania, niemniej mechanizm pozyskiwania profitów z tego tytułu jest podobny do inwestowania. W tym konkretnym przypadku ryzyko właściwie nie istnieje dzięki wypracowanym mechanizmom gwarancyjnym i mechanizmom nadzoru. Depozyty bankowe objęte są bowiem gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego do wysokości równowartości 100.000 euro. Z drugiej strony lokata bankowa aktualnie przynosi znikomy zysk, albo przynosi go tylko wówczas, gdy inwestuje się naprawdę pokaźne środki. To swoisty koszt bezpieczeństwa tego rodzaju inwestycji. Te same środki zainwestowane znacznie bardziej agresywnie, zarobiłyby znacznie większą kwotę.
Obligacje przynoszą stabilny zysk
Obligacje często porównuje się do mechanizmu zarabiania na lokatach bankowych. Najbezpieczniejsze dla inwestora są zawsze obligacje skarbowe, emitowane przez skarb państwa. W tym przypadku państwo zaciąga dług i odpowiada za jego spłatę w określonym czasie. Obligacje skarbu państwa emituje się w celu pokrycia deficytu budżetowego. Podobny mechanizm dotyczy obligacji gminnych, które finansują przedsięwzięcia na rzecz mieszkańców gminy. Innym produktem finansowym, jednak opartym na podobnym schemacie, są obligacje korporacyjne, które emituje dane przedsiębiorstwo. Celem emisji obligacji przez przedsiębiorstwo jest pozyskanie ze sprzedaży kapitału, który powinien finansować inwestycję przedmiotową.
Każdy inwestor podejmujący się inwestowania w obligacje powinien zmierzyć ryzyko. Najmniejsze istnieje przy obligacjach skarbowych, największe znajduje się tam, gdzie funkcjonuje najwyższe oprocentowanie, czyli najczęściej przy obligacjach komercyjnych. Jednym słowem im wyższe oprocentowanie inwestycji tym większe ryzyko inwestora.
Inwestować można również w waluty, surowce lub fundusze inwestycyjne. Jednak wszystkie one związane są ze znacznie wyższym ryzykiem inwestycyjnym. Aby skutecznie inwestować w tych obszarach należy zrozumieć i poznać rodzaj oraz czynniki wpływające na wahania tego rynku. Im lepsza znajomość danej branży oraz wiedza o mechanizmach inwestowania tym bardziej można ograniczyć, chociaż nigdy wykluczyć, ryzyko. Jednak im większe podejmuje się ryzyko tym rośnie wartość zarobku.
Wady i zalety inwestowania
Największą zaletą inwestowania jest możliwość powiększania swoich oszczędności i ochrona ich przed inflacją. Pieniądze w trakcie inwestowania nie tracą na swojej wartości wraz z upływem czasu, który jest jednym ze wskaźników choćby inflacji. Największą wadą tego rodzaju działalności w branży finansów jest ryzyko inwestycyjne wpisane w każdą operację inwestycyjną. Wybór przedmiotu inwestycji ma znaczenie dla minimalizowania ryzyka, które może dotyczyć tylko części inwestycji. Można je zmniejszać inwestując np. w obligacje skarbowe czy zrównoważone fundusze.
Z pewnością inwestowanie wymaga wiedzy, znajomości branży, intuicji i odrobiny szczęścia. Poważne inwestowanie wymaga też kapitału i tym bardziej lepszej znajomości tematu.
